Snapshots / testimonials / portretten
Foto’s schiet ik graag. Dat gebeurt vaak als ik op stap ben voor een artikel. Regelmatig gebruiken organisaties mijn foto’s op sociale media of op sites. Of ik maak een portret op mijn insta-account theresevanwarmerdam.
Ron
Dit is Ron Dirven, onder meer schilderkunstenaar, oprichter en museumdirecteur van het Vincent van Goghhuis. En terzijde: hij was de eerste man in mijn leven van wie ik bloemen kreeg (eind jaren 70).
Ron en ik doen ons leven. En nu staan we hier, te midden van dorpsbewoners, in onze geboorteplaats Etten-Leur, naast een gedenksteen voor schilderkunstenaar Suze Robertson (1855-1922). De plaquette zit op de gevel van de Lange Brugstraat 20 waar Robertson twee jaar woonde en werkte. Volgens kenners maakte Robertson in dit huis haar belangrijkste werk. De schilderkunstenaar en tijdgenoot van Van Gogh kreeg (nog) weinig naam en faam. De gedenksteen in Etten-Leur kan mede een opmars zijn.
Ron: ‘Robertson is voor fijnproevers. Ze is niet voor een breed publiek denk ik. Haar werk is niet vrolijk, kleurrijk of florissant. Het is melancholisch. Je hebt loutering nodig om het te kunnen waarderen. Haar schilderijen fascineren mij al lange tijd, nog voordat het werk van Van Gogh mij greep. Haar werk is minstens zo belangrijk, zo niet belangrijker.’
‘Wat mij interesseert,’ vraagt Ron aan mij: ‘Wat doet het met jou dat Robertson hier was in ons geboortedorp?’ Zijn vraag verrast mij. Daar moet ik over nadenken. Gevoel voor romantiek heb ik niet in deze, denk ik alvast hardop, dat Robertson en ik wellicht dezelfde straatstenen hebben versleten, een luttele periode op deze aardkloot. Wat me wel raakt, is om een stukje van een verhaal te weten achter een gevel uit 1850 (een soort van fraaie notariswoning). En dat weten we een beetje uit de weinig achtergebleven geschiedenis van Robertson, die in dit huis met haar man en dochter kosteloos kon wonen in ruil voor tekenlessen. Dat vind ik ontwapenend.
De plaquette op de gevel aan de Lange Brugstraat 20 in Etten-Leur is onder meer te danken aan Ron Dirven, Henk van Kuringen en de Heemkundekring in die regio.
Fadi
Dit is Fadi in haar lunchroom Fadi’s op het Noordereiland in Rotterdam. Over de drempel komen studenten en buurtbewoners tot imams. Fadi serveert ons sterke thee, stroperige koffie en Turkse gerechten. Mijn couscous wil ik eigenlijk alleen nog maar zoals Fadi die maakt (met bonen, feta, peterselie, tomaat, rode kool, ui en caciki). Het Turkse ontbijt eet ik ’s middags. Wat maakt het uit, vindt ook Fadi.
Ida & Monique
Rechts zit Monique de Swart. Ze is de buuv van Ida naast haar. Vanuit het keukenraam kunnen ze zwaaien naar elkaar. Ida verloor eind 2019 haar mam en maatje Gerard. Ze waren meer dan 60 jaar samen. Met Gerard verdween Ida’s levenslust. Die wil ze terug. Monique blaast haar de goede richting op; met gesprekken over het verlies van je lover, over rouw. En wat ze ook doet, Monique, is vaak een maaltijd bij Ida langsbrengen. Deze schat krijgt een lintje van Ida en haar kinderen:
Ella en Monique
Dit zijn Ella (rechts) en Monique voor de deur van hun Sportherberg Le Gros Chene, middenin het glooiende, groene landschap van de Vogezen. Ze herbergen fanatieke fietsers die meteen in de pedalen kunnen. En wandelaars rollen zo uit bed de paden op. Ella helpt haar gasten aan tientallen (GPS-)routes en Monique blokt hongerklop met een koolhydraatrijk en verrukkelijk menu. “Life is like cycling, to keep your balance, you must keep moving,” staat op de bidonfles van de sportherberg. De uitspraak van ook fietsliefhebber Albert Einstein nemen Ella en Monique ter harte. De vrouwen gooiden de stress van hun carrières in Nederland aan de wilgen en emigreerden naar Frankrijk. Ze kozen voor elkaar, hun sportherberg, fietsen, koken en hond RAF.
Maher
Op de foto zie je Maher uit Egypte. Hij is kleermaker, een ambacht dat hij leerde vanaf zijn tiende jaar. En daarom zet hij vastberaden een schaar in mijn te lange jurk. Maher is ook kok en slager: “Om in Nederland te kunnen blijven, werkte ik bij drie bedrijven. Vanaf 5.00 uur als slager in een slagerij, overdag als kleermaker in mijn eigen zaak en ’s avonds als kok in een Italiaans restaurant.” Dat hoeft niet meer. Toch maakt Maher in zijn atelier vaak lange dagen. Vanaf de Rotterdamse oudedijk 186 zie je hem dan zitten, gebogen over zijn naaimachine onder nietsontziend tl-licht. Maher: “Ik doe het graag. Dit is het vak waar ik van houd.”
Henny
Dit is Henny Handel op haar kamer. Ze is 75 jaar en woont in een zorginstelling. Henny: “Ik heb een Schiedamse jeneverneus. Dat zeg je zo als je hier geboren bent. Vlaardingers noem je weer haringkoppen. Hier in Schiedam hadden we werk van de stokerijen. Jarenlang werkte ik bij Wenneker en DeKuyper. Dat waren branderijen. Flessen in kisten stoppen, dat werk deed ik.” Nu maakt Henny bijna elke dag tekeningen en schilderijen. Een deel van Henny’s werk hangt achter haar.
Koos
Dit is Koos Campfens in zijn woonkamer. Hij is 94 jaar en woont in een zorginstelling. Ik sprak hem, met medisch mondkapje op, voor een artikel. Koos werkte 38 jaar tot de sluiting bij scheepswerf Gusto in Schiedam. Koos: “Ik rekende uit hoeveel uren de scheepsbouwers over een karwei deden. Een soort prikklok was ik. Toen de Gusto sloot, kreeg ik een gouden horloge. Mooi ding hoor. Die draag ik alleen op speciale dagen.”
Marga en Miriam
Om de hoek een boek kopen, is alsof je in de film speelt van youvegotmail. De cast in kralingencrooswijk bestelt en koopt boeken bij Marga (links) en Miriam. De tweelingzussen zijn de vierde generatie eigenaren van boekhandel Amesz, open sinds 1886 en daarmee de oudste boekhandel in Rotterdam. De boekhandel geeft ziel en smoel aan onze straten, wijken, dorpen en steden. Om te koesteren.
Contact